JEDNAKA I RAZLIČITA: FEMINIZAM KAO RADIKALNI HUMANIZAM
DOI:
https://doi.org/10.21618/fil2022374mKljučne reči:
feministička teorija, redukcionistički modeli identiteta, dihotomno mišljenje, konstrukcionizam/esencijalizam, (radikalni) humanizamApstrakt
U nastojanju da odbrani pravo žene na sopstvenu subjektivnost, kao i jednako pravo na učešće u institucijama društvenog sistema, glavni tok feminističkih promišljanja obeležen je pitanjem žene i njenog identiteta. Ono zauzima centralno mesto diskusija koje započinju čak i pre formalnog nastanka ženskog pokreta. Budući da su ove diskusije više puta odvodile teoretičarke feminizma (kao i sam feministički aktivizam) u suprotne smerove, pa i međusobno radikalno razilaženje, cilj ovog rada je da razmotri suštinu polariteta u samoj artikulaciji pitanja jednaka ili različita. Ova polemika jeste, u izvesnom smislu, delovala produktivno kada je reč o samoj teoriji, ali je u domenu prakse i društvenog angažmana to bilo na štetu pokreta koji je trebalo da sprovede, ili bar inicira, daleko radikalnije promene u (zapadnom) društvu i kulturi. Ovaj kontraefekat možemo, stoga, videti i u kontekstu same teorije, koja jeste iznedrila mnoštvo feminizama ali je propustila da ponudi jednu sveobuhvatnu kritiku zapadne kulture permanentnog nasilja. Jer reč je o kulturi u kojoj neravnopravnost u domenu rodne i polne podeljenosti predstavlja samo jedan segment i način delovanja pogubne matrice binarnih hijerarhija koje se, u izmenjenim ali suštinski nepromenjenim formama ispoljavanja, uporno nameću i provlače kao neupitna mera stvarnosti. Rad zastupa tezu da je antikapitalistički i humanistički orijentisan feminizam dovoljno širok okvir za prevazilaženje ovih isključivosti i jednostranih sagledavanja, a da je od presudnog značaja u postizanju ovog cilja – koji nas ujedno vraća na radikalnost prvobitne vizije ženskog pokreta – neophodno razrešiti konfuziju koja je u okviru postmodernog diskursa nastala u odnosu na danas često prokaženi termin – humanizam.
Reference
Alcoff, Linda (1997), „Cultural Feminism versus Post-structuralism: The Identity Crisis in Feminist Theory”, in: Linda Nicholson, The Second Wave: A Reader in Feminist Theory. Routledge.
Bahovec, D. Eva (2007), „Feminizam i ambivalentnost: Simon de Bovoar”. Beograd: Genero, elektronsko izdanje br. 1.
Butler, Judith (2009), Frames of War: When is Life Grievable?, London, New York: Verso.
Changfoot, Nadine (2009), „The Second Sex’s Continued Relevance for Equality and Difference Feminisms”, European Journal of Women’s Studies, Vol. 16, Issue 1.
De Bovoar, Simon (1982), Drugi Pol I, II, BIGZ.
Echols, Alice (1983), „The New Feminism of Yin and Yang”, u: Ann Snitow (et al.), Powers of Desire: The Politics of Sexuality, New York: Monthly Review Press.
Eisenstein, Hester (2009), Feminism Seduced: How Global Elites Use Women’s Labor and Ideas to Exploit the World, Routledge.
Fraser, Nancy (2013), „How feminism became capitalism’s handmaiden – and how to reclaim it”. (http://www.theguardian.com/commentisfree/2013/oct/14/feminismcapitalist-handmaiden-neoliberal).
Gros, Elizabet (2002), „Preoblikovanje tela”, sa engleskog prevela Tatjana Popović, Beograd: Ženske studije 14/15.
Hekman, J. Susan (2004), Private Selves, Public Identities: Reconsidering Identity Politics, The Pennsylvania State University Press.
huks, bell (2006), Feministička teorija: od margine ka centru, prevela Milica Minić, Beograd: Feministička 94.
Irigaray, Luce (1985), „The Power of Discourse and the Subordination of the Feminine”, This Sex Which Is Not One, Cornell University Press.
Johnson, Pauline (1994), Feminism as Radical Humanism, Westview Press / Routledge 2019.
Johnson, Pauline (2015), „Feminism and Humanism”, in: Andrew Copson and A. C. Grayling (eds.), The Wiley Blackwell Handbook of Humanism, Wiley Blackwell.
Lloyd, Moya (2005), Beyond Identity Politics: Feminism, Power & Politics, Sage Publications Ltd.
McClintock, Anne (1995), Imperial Leather: Race, Gender and Sexuality in the Colonial Contest, Routledge.
Moi, Toi (2001), What is a Woman? And Other Essays, Oxford University Press, 1st pub. 1999.
Moi, Toi (2008), Simone de Beauvoir: the Making of an Intellectual Woman, Oxford University Press, 1st edition 1994.
Petrović, Lena (2000), „Whom Do You Ser ve with This ?: Teaching the Politics of Postmodernism”, Facta Universitatis, Vol. 2, No. 7, 107-120.
Snitou, En (1996), „Dnevnik o rodu”, Beograd: Ženske studije 5/6.
Snitow, Ann (1991), „A Gender diary”, u: Marianne Hirsch and Evelyn Fox Keller (eds.), Conflicts in Feminism, Routledge.
Toševski, Jovo (2004), Skrivena seksualnost: o morfopsihološkom dejstvu ženske seksualnosi na muškarca i vrstu u celini, Beograd: Beoknjiga.
Whelehan, Imelda (1995), Modern Feminist Thought: From the Second Wave to „PostFeminism”, Edinburgh University Press.
Zerilli, M. G., Linda (1992), „A Process Without a Subject: Simone de Beauvoir and Julia Kristeva on maternity”, Signs, Vol. 18, No. 1.
##submission.downloads##
Objavljeno
Kako citirati
Broj časopisa
Sekcija
Licenca
Ovaj rad je pod Creative Commons Aуторство-Nekomercijalno-Bez prerade 4.0 Internacionalna licenca.
